Ποπάυ (popeye the sailor man). Η ιστορία ενός αγαπημένου ήρωα

Η ιστορία του Ποπάυ όπως δεν την ξέρετε. Η από σπόντα δημιουργία του, το λάθος με το σπανάκι, ο αρραβώνας με την Ολιβ (που ήταν ξανά αρραβωνιασμένη !!), η χρήση του στην προπαγάνδα, η εμφάνιση του στην Αρχαία Ελλάδα, τα βραβεία του, τα αγάλματα του.

«Η λατρεία του Ποπάυ για το Σπανάκι συνέβαλε στην αύξηση της κατανάλωσης του λαχανικού κατά 33%. Οι αμερικανοί σπανακοπαραγωγοί του το αναγνώρισαν και στις 26/3/1937 έστησαν το άγαλμά του στην Κρίσταλ Σίτι, μία πόλη του Τέξας που ζει κυρίως απ” το σπανάκι» .

 Μία είδηση που με γέμισε με νοσταλγία για όλα τα παιδικά μου χρόνια. Ποιος από εμάς δεν έχει διαβάσει – λατρέψει τα Κόμικς με τον Ποπάυ ; Ετσι προς τιμή του ακολουθεί το παρακάτω άρθρο-προσωπογραφία.

 Η Πατέρας του Ποπάυ και οι σχεδιαστές του

Elzie Crisler Segar

Ο Ποπάυ δημιουργήθηκε από «σπόντα». Δεν ξεκίνησε κάποια δική του ιστορία ως κεντρικός ήρωας, όπως έχει γίνει στις περισσότερες περιπτώσεις. Ο Elzie Crisler Segar (8/12/1894 – 13/10/1938, USA) (Έλζι Κράισλερ Σίγκαρ), ο πρώτος σχεδιαστής του Popeye, σχεδίαζε από το 1919 καθημερινά strips τα οποία δημοσιεύονταν αποκλειστικά σε εφημερίδες.

 Ο Segar γεννήθηκε στο Τσέστερ κοντά στον ποταμό Μισισιπή. Στα 18 του χρόνια αποφάσισε να γίνει σκιτσογράφος και πέθανε στα 43 χρόνια του από μακρά ασθένεια στην Santa Monica, California .Αν και το δημιούργημα του έγινε παγκοσμίως γνωστό ο ίδιος πέθανε πάμπτωχος και απογοητευμένος γιατί δεν είχε προνοήσει να κατοχυρώσει έγκαιρα το δημιούργημα του.

 Ύστερα από τον θάνατο του Segar το 1938, τον διαδέχθηκαν κατά σειρά οι Doc Winner, Joe Mussial, Bela Zaboly και Ralph Stein. Ύστερα από όλους αυτούς, εμφανίστηκε ο κύριος συνεχιστής του Segar, o Bud Sagendorf ο οποίος το 1945 άρχισε να σχεδιάζει ιστορίες με τον Popeye που δημοσιεύονταν σε κόμικς εκείνης την εποχής, ενώ από το 1958 ανέλαβε τον σχεδιασμό των strip.Ύστερα από σχεδόν τρεις δεκαετίες, το 1986, αφού ο Sagendorf είχε πλέον κερδίσει την θέση του κυριότερου δημιουργού του Popeye (εξαιρουμένου του Segar) θέλησε να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στην οικογένειά του, έτσι συνέχισε μόνο το Κυριακάτικο strip, δίνοντας την σκυτάλη των ημερήσιων strips στον Bobby London.

 Η γέννηση του Ποπάυ

 Κάθε μέρα σε κάθε εφημερίδα εμφανιζόταν ένα strip (μία σειρά με 4-5 εικόνες) και η ιστορία πάντα συνεχιζόταν την επόμενη μέρα. Η σειρά ονομαζόταν Thimble Theatre. O Segar ύστερα από 10 χρόνια, το 1929, θέλησε να βάλει τους κεντρικούς χαρακτήρες της σειράς να ταξιδέψουν σε ένα νησί, και ο Ποπάυ ήταν ένας κομπάρσος ο οποίος τους βοήθησε.

Charlie Chaplin’s Comedy Capers (1917)		Thimble Theatre (10/12/1933)
Η πρώτη εμφάνιση του Popey in the Thimble Theatre strip Ο χαρακτήρας που εμφανίζεται στις δύο εικόνες είναι ο Castor Oyl, ο αδερφός της Olive Oyl. Ο καθιστός είναι ο Ham Gravy, ο (πρώτος) αρραβωνιαστικός της Olive.

 Έκανε το ντεμπούτο του στις 17 Ιανουαρίου του 1929, σε μία σειρά κόμικς της νεοϋορκέζικης εφημερίδας «Evening Journal». Η σειρά αυτή μετρούσε ήδη δέκα χρόνια ζωής, με πρωταγωνιστές την -μετέπειτα αρραβωνιαστικιά του- Όλιβ Όιλ, τον αδελφό της Κάστορ και τον αγαπημένο της Χαμ Γκρέιβι. Ο Ποπάι εμφανίστηκε σ” έναν δευτερεύοντα ρόλο και αμέσως κέρδισε την αγάπη των αναγνωστών. Σταδιακά, ο Σίγκαλ άρχισε να του δίνει όλο και μεγαλύτερους ρόλους, μέχρι που έγινε ο κεντρικός ήρωας και τελικά η σειρά πήρε το όνομά του. Μετά το θάνατο του δημιουργού του, το 1938, διάφοροι άλλοι καλλιτέχνες ανέλαβαν το σχεδιασμό του, προσθέτοντας τη δική τους πινελιά.

 Ο Ποπάυ και η Ολιβ  (Popeye & Olive)

 Σύμφωνα με τον Segar, η Olive έχει όχι μόνο αδερφό, αλλά ολόκληρη οικογένεια. Στην σειρά Thimble Theatre παρουσιάζεται κανονικά ο πατέρας της (Cole Oyl) αλλά και η μητέρα της (Nana Oyl). Ο Segar επίσης είχε δημιουργήσει τον Ham Gravy σαν αρραβωνιαστικό της (ο πρώτος….) , για την εξυπηρέτηση της πλοκής σε διάφορες ιστορίες, κάτι που άλλαξε σταδιακά μετά την εμφάνιση του Popeye.

 Δηλαδή, άλλαξε αρραβωνιαστικό η Olive;

 Εδώ θα πρέπει να κάνουμε σαφές πως ο Segar σχεδίαζε δύο ειδών strips. Τα καθημερινά strips (δηλαδή από Δευτέρα έως Σάββατο) και τα Κυριακάτικα strips. Όπως είπα πριν, τα strips αυτά δημοσιεύονταν αποκλειστικά σε εφημερίδες. Επειδή όμως ένα μεγάλο μέρος αναγνωστών της εφημερίδας αγόραζε μόνο την Κυριακάτικη έκδοση, και ένα πάλι αντίστοιχο μεγάλο μέρος των αναγνωστών αρκούνταν στις καθημερινές εφημερίδες, ο Segar ήταν αναγκασμένος να βάλει διαφορετική ιστορία στα καθημερινά strips και διαφορετική ιστορία στα Κυριακάτικα.

 Το αποτέλεσμα ήταν στα καθημερινά strips να βλέπουμε να μπλέκει σε ένα σωρό περιπέτειες με τον Castor Oyl, ενώ στα Κυριακάτικα βλέπουμε κυρίως την καθημερινή ζωή του Popeye, και κατ” επέκταση την σχέση του με την Olive η οποία υποτίθεται πως εξελίσσεται «παράλληλα» με τα καθημερινά strips. Ίσως αν δεν υπήρχαν τα Κυριακάτικα strips, να μην είχε δημιουργηθεί η σχέση Popeye-Olive.

 Η πρώτη εμφάνιση και η (Ιταλική…) προσωπικότητα του Ποπάυ

 Ο Popeye ξεκίνησε ως κομπάρσος. Η ιστορία που πρωτοεμφανίστηκε λέγεται «The Whiffle Hen». Η ιστορία ξεκινάει με τον θείο του Castor Oyl να επισκέπτεται την οικογένεια Oyl, για να τους δείξει το νέο του εύρημα από την Αφρική, την Whiffle Hen. H Whiffle Hen είναι ένα πετούμενο, ένα πτηνό, το οποίο φέρνει τεράστια τύχη σε όποιον την τρίβει στο κεφάλι. Ο Castor Oyl αποφασίζει να πάει με τον Ham Gravy στο Dice Island (dice=ζάρι) ένα νησί όπου βρίσκονται οι μεγαλύτεροι τζογαδόροι του κόσμου. Για να πάει εκεί έπρεπε αναγκαστικά να ναυλώσει ένα καράβι με έναν τουλάχιστον ναυτικό. Ο Popeye ήταν ο τυχερός αυτός ναυτικός.

Ολόκληρο το strip της πρώτης εμφάνισης του ναυτικού.

 Βέβαια ο Popeye δεν ήταν έτσι όπως τον ξέρουμε σήμερα. Στην αρχή ήταν ένας άσχημος άνθρωπος, χωρίς σπίτι,φίλους, οικογένεια. Ήταν όμως ο μόνος λογικός και ευαίσθητος άνθρωπος ανάμεσα σε ένα σύνολο διεφθαρμένων. Ο μόνος που περιφρονούσε τα λεφτά και δεν δίσταζε να δώσει όλο του το κομπόδεμα σε μία φτωχή οικογένεια, με αποτέλεσμα να ξαναμείνει απένταρος όπως πάντα. Για την ακρίβεια, όσα λεφτά και να κέρδιζε, δεν υπήρχε περίπτωση να μην εξαφανίζονταν από πάνω του μέσα σε λίγες ώρες. Παρουσιαζόταν ως άσχημος αλλά ήταν ανθρώπινος και συμπαθής χαρακτήρας, και εκεί χρωστάει την επιτυχία του. Η αλήθεια είναι πως ακόμα και ο Segar τον συμπάθησε τόσο πολύ, που στην συνέχεια τον μεταβίβασε σε κύριο πρωταγωνιστή μαζί με τον Castor Oyl, ενώ άφησε τον Ham Gravy στην άκρη.

 Η προσωπικότητα που του είχε δώσει ο Segar ήταν πολύ πιο πολύπλοκη από τον επιφανειακό Popeye που έχουμε διαβάσει κατά καιρούς στα κόμικς που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα. Ο Popeye του Segar ήταν ένας πολυδιάστατος χαρακτήρας με ξεχωριστή προσωπικότητα, ενώ οι ιστορίες που διαβάσαμε στην Ελλάδα ήταν κυρίως από Ιταλούς δημιουργούς. Οι Ιταλοί είναι υπεύθυνοι εν μέρει για την προσωπικότητα του Popeye όπως την ξέρουμε σήμερα. Αυτοί έκαναν τον πατέρα του Popeye αλκοολικό, αυτοί έδωσαν την σχέση μητέρας-γιου στον Μπρούτο-Μάγισσα, κλπ.

 Πριν το σπάνακι (και αυτό από λάθος…)  υπήρχε το κεφάλι της Whiffle Hen

 Στις ιστορίες αυτές δεν είχε το σπανάκι να τον δυναμώνει ούτε είχε την υπεράνθρωπη δύναμη με την οποία τον έχουμε συνηθίσει όλοι. Δυνατός ήταν ανέκαθεν, όμως δεν ήταν υπεράνθρωπα δυνατός όπως τον ξέρουμε τώρα. Η δύναμή του ήταν μέσα στα όρια του φυσιολογικού, όσο φυσιολογικό είναι να μένει ένας άνθρωπος για δύο χρόνια με κάμποσες σφαίρες καρφωμένες μέσα του . Για την ακρίβεια, σε περιόδους μεγάλης δυσκολίας, έτριβε συνεχώς το κεφάλι της Whiffle Hen και έτσι έπαιρνε την τύχη της. Θα μπορούσαμε να πούμε πως πριν καθιερωθεί το σπανάκι, η Whiffle Hen ήταν το υποκατάστατό του.

 Όπως έγινε και με τον αρραβωνιαστικό (Ham Gravy ο πρώτος αρραβωνιαστικό της Olive) , έτσι και με το σπανάκι η καθιέρωσή του έγινε σταδιακά. Το σπανάκι εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1932 σε strips και cartoons, όμως η υπερβολική του αυτή δύναμη καθιερώθηκε από τα cartoons. Στα strips απλά γινόταν πιο δυνατός, όμως στα cartoons γινόταν Superman . Η υπερβολή αυτή άρεσε σε πολλούς νεότερους σχεδιαστές, οι οποίοι και την καθιέρωσαν στις ιστορίες τους.

 Επίσης, μιας και μιλήσαμε για το σπανάκι, να αναφέρουμε πως πρόκειται περί ακόμα μίας «σπόντας». Ο δημιουργός διάλεξε το σπανάκι εξ” αιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς του σε σίδηρο. Το θέμα είναι πως η έρευνα απ” όπου το είδε, είχε τυπογραφικό λάθος στο σπανάκι, δείχνοντας έτσι πως περιέχει δεκαπλάσια ποσότητα σιδήρου από την κανονική. Παρ” όλο που παρατηρήθηκε από το 1930 περίπου, δεν δημοσιεύτηκε επίσημα παρά μόνο το 1980, όταν ήταν πλέον πολύ αργά.

 Τιμές και δόξες στον ήρωα Popeye – Η αναγνώριση

 Παρ” όλ” αυτά, ο Popeye με τον καιρό έγινε τόσο αγαπητός από το κοινό, με αποτέλεσμα η κατανάλωση σπανακιού από παιδιά και μεγάλους να αυξηθεί κατακόρυφα (κατά 33%). Στο Τέξας όπου υπήρξε η μεγαλύτερη κατανάλωση σπανακιού, προς τιμήν του Popeye στήθηκε άγαλμα (στην Κρίσταλ Σίτι) . Δύο αγάλματα του Popeye επίσης έχουν στηθεί λόγω του σπανακιού σε δύο ακόμα πόλεις, στο Ιλινόις απ” όπου κατάγεται ο Segar, και στο Αρκάνσας το οποίο αυτοαποκαλείται ως «Παγκόσμια Πρωτεύουσα Σπανακιού».

	The 6 ft. bronze Popeye statue, dedicated in 1977, is located in the Segar Memorial Park (near the the Chester Bridge).
	Η τιμή της Google στον ήρωα
Η τιμή της Google στον ήρωα

 Ο Popeye στον κινηματογράφο, στην προπαγάνδα …. και στην Αρχαία Ελλάδα

Στον κινηματογράφο, ο Ποπάι πρωτοεμφανίστηκε το 1933, στην ταινία κινουμένων σχεδίων «Οι περιπέτειες του Ποπάι του ναυτικού». Η καριέρα του στη μεγάλη οθόνη έμελλε να είναι ακόμη πιο ένδοξη απ” ότι στις εφημερίδες. Μάλιστα, το 1938 ανακηρύχθηκε ως ο πιο δημοφιλής χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων στις ΗΠΑ, ξεπερνώντας ακόμη και τον Μίκι Μάους.